مشکل وسواس در مطالعه چیست؟ ۸ تکنیک برای مقابله | ایران تحصیل

آیا در حین مطالعه نمی­‌توانید تمرکز کنید؟ یا در حین مطالعه اضطراب فراوانی دارید؟ آیا همیشه ترس از فراموشی مطالبی که مطالعه می‌­کنید را دارید؟ اگر پاسخ شما به این سوالات مثبت است، بدانید که شما دچار مشکل وسواس در مطالعه شده‌اید. البته جای نگرانی نیست! وسواس در مطالعه ممکن است برای همه افراد رخ دهد؛ ولی با به‌­کارگیری راهکارهای درست، می­‌توان این مشکل را برطرف کرد. در ادامه مقاله به بررسی تعریف این نوع وسواس، نشانه‌های بروز آن و راهکارهای کنترل وسواس در مطالعه خواهیم پرداخت.

وسواس یکی از اختلالات روانی است که انواع مختلفی دارد. اما گاهی این اختلال، به گونه است که ممکن است موجب شود تا شما در مطالعه نیز دچار مشکل شوید. و به همین دلیل نیازمند کنترل وسواس در مطالعه باشید. روش های مختلفی برای کنترل این موراد وجود دارد که ما به برخی از آن ها در ادامه اشاره خواهیم نمود. اما برای آشنایی شما داوطلبان عزیز ۸ روش علمی برای از بین بردن وسواس مطالعاتی را معرفی خواهیم کرد.

وسواس در مطالعه چیست؟

وسواس یک اختلال شخصیتی است که در هر سنی ممکن است برای فرد رخ دهد. این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که فرد درگیر یک‌سری از افکار و رفتارهای وسواسی شده باشد. اکثریت مردم در زندگی خود برخی از ویژگی‌های وسواسی را تجربه می‌کنند؛ اما این به آن معنی نیست که همه ما به مشکل وسواس دچار باشیم. کسی به اختلال وسواس مبتلاست که دچار وسواس شدید باشد؛ به‌طوری‌که وقت زیادی از او گرفته و در کارهای روزمره او اختلالاتی ایجاد شود. ریشه وسواس را می­‌توان ضعف در اعتمادبه­‌نفس و عدم وجود خودباوری در فرد دانست.

وسواس در مطالعه نوعی وسواس است که در دانش‌آموزان پدید آمده و باعث اختلال در تحصیل آن‌ها می‌شود. داشتن مشکل وسواس در مطالعه نه‌تنها باعث پیشرفت شما نمی‌شود، بلکه زمان زیادی را از وقت مفید شما می‌گیرد. این وسواس باعث می­‌شود شما با وجود ساعت‌­ها مطالعه، همچنان دچار اضطراب بوده و به نتایجی که می‌­خواهید نرسید. وسواس در مطالعه می‌تواند مربوط به یکی از دو گروه زیر باشد:

وسواس فکری در مطالعه

اگر در طی مطالعه به مسائلی غیر از درس و مطالعه فکر می‌کنید، این به آن معنی است که شما دچار وسواس فکری هستید. به‌عنوان‌مثال دانش‌آموزی که درگیر وسواس فکری شده باشد، باوجوداینکه همه مطالب کتاب خود را خوانده است اما هنوز تصور می‌کند که چیزی یاد نگرفته، یا اینکه کتاب‌های دیگر چیزهای بیشتری برای آموختن دارند و او آن‌ها را نمی‌داند.

وسواس رفتاری در مطالعه

برای وسواس رفتاری می‌توان این‌گونه مثال زد. فرض کنید برخی از دانش‌آموزان قبل از شروع مطالعه خود، باید اتاق خود را مرتب کرده باشند؛ یا گروهی دیگر در حین مطالعه و نوشتن مطالب مهم باید از چند خودکار و ماژیک استفاده کنند. این نوع رفتارها گونه‌ای دیگر از وسواس مطالعاتی هستند.

نشانه‌­های وسواس مطالعه در افراد

افرادی که دچار مشکل وسواس در مطالعه هستند، نشانه‌­های مشخصی دارند که در ادامه به مهم­‌ترین آن­‌ها اشاره کرده­‌ایم:

• هر مطلبی را چندین بار باید بخوانند؛ حتی مطالب ساده را.
• همیشه استرس دارند.
• هیچ‌وقت از نتایج کارهایشان راضی نیستند.
• اگر مطلبی را یاد بگیرند، باز هم تصور می­‌کنند که آن را نمی‌­دانند.
• همیشه درباره اتمام زمان نگران هستند.
• احساس کم‌ارزش بودن دارند.
• کمال‌گرا هستند.
• با کوچک‌ترین اتفاق تمرکزشان از بین می‌رود.

۸ تکنیک کنترل وسواس در مطالعه

بسیاری از افراد به دلیل عدم توجه جدی به قواعد درست مطالعه، نمی­‌توانند به نتایج قابل‌قبولی برسند و همین باعث ایجاد وسواس مطالعه در آن­‌ها می‌­شود. برای کنترل وسواس در مطالعه، راهکارهای زیر به شما کمک می­‌کنند تا بتوانید سریع‌­تر این مشکل را در خود برطرف کنید.

نقش تقویت ذهن در درمان وسواس در مطالعه

همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم، بخش زیادی از وسواس در مطالعه به دلیل استرس است؛ بنابراین برای تقویت ذهن باید استرس خود را کاهش دهید. برای کاهش استرس راهکارهایی وجود دارد که موارد زیر از کاربردی‌ترین آن‌هاست:

• طرز فکر خود را تغییر دهید: سعی کنید طرز فکر خود را نسبت به چیزی که مایل به کنترل آن هستید تغییر دهید. به‌عنوان‌مثال شما قصد کنترل استرس و کاهش آن را دارید، اما بخشی از ذهن شما نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در این حالت شما استرس را به‌عنوان یک زهر کشنده تصور کنید که با مصرف آن، کل بدنتان از سم پر می‌شود.
• به چیزهای مثبت فکر کنید: نشخوار فکری یعنی فکر کردن عمیق به آنچه که باعث ایجاد تفکرات منفی و ناامیدکننده در ذهن می‌شود. از نشخوار فکری بپرهیزید!
• معلومات خود را روی کاغذ بنویسید: با نوشتن توانایی‌های خود وقتی دچار استرس شدید، آن‌ها را برای خود تکرار کنید تا بیشتر از قبل به توانایی‌هایی خود ایمان بیاورید.
• از اهمیت ورزش غافل نشوید: ورزش‌های مختلف مغز را مجبور به یادگیری چیزهای بیشتر می‌کند و همین موضوع، سبب بهبود عملکرد آن می‌شود.

برای فرار از وسواس در مطالعه، زمان و مبحث آن را از قبل تعیین کنید

برای بازدهی بیشتر در مطالعه، بهتر است بعضی اوقات خود را محدود کنید. قبل از شروع مطالعه، چند صفحه از مبحث موردنظر را انتخاب کرده و برای خود تعیین کنید که آن‌ها را در طی یک‌زمان مشخص مطالعه کنید. این کار شما را مجبور می‌کند تا با سرعت بیشتری مطالعه کنید.

حتما بخوانید : چرا هرچی میخونم یاد نمی‌گیرم؟

تأثیر تغذیه و خواب مناسب در کاهش وسواس در مطالعه

برای داشتن مطالعه مفید باید تمرکز بالایی داشته باشید و تمرکز بالا تا حدودی به خواب کافی و تغذیه مناسب وابسته است. شب‌ها حداقل ۷ تا ۸ ساعت بخوابید و در تغذیه خود، استفاده از قند را کم کرده و به‌جای آن از پروتئین، سبزیجات و آب کافی استفاده کنید.

اهمیت بالای یادداشت­‌برداری از مطالب در کاهش وسواس

با یادداشت‌برداری و خلاصه‌نویسی نکات مهم، دیگر نیاز نیست همه مطالب را چندین بار بخوانید؛ کافیست هنگام مرور و دوباره خوانی، تنها به نکات مهمی که نوشته‌اید بسنده کنید. همچنین نوشتن مطالب می‌تواند باعث تثبیت بهتر آن‌ها در ذهن شود.

نقش تندخوانی و مرور مباحث در کاهش وسواس در مطالعه

پس از اینکه در یک‌زمان مشخص مطالعه دروس را به پایان رساندید، نوبت به تندخوانی آن‌ها می‌رسد. تندخوانی به این معنی است که روی همه مطالب نیاز به مکث نیست و صرفاً یک‌بار از روی مطالب بخوانید. تندخوانی ایجاب می‌کند که سریع‌تر از مباحث مختلف رد شده و همین باعث کاهش وسواس در مطالعه شما می‌شود.

برای یادگیری بیشتر روش تندخوانی، روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

نقش تمرکز در درمان وسواس مطالعه

تا اینجای مقاله بارها به تأثیر تمرکز در کاهش وسواس در مطالعه اشاره کرده‌ایم. داشتن تمرکز بالا در مطالعه، نتایج بهتری را برای شما به ارمغان می‌آورد. در ادامه به چند مورد از راه‌های افزایش تمرکز اشاره می‌کنیم:

• ورزش برای تمرکز: انجام ورزش‌های هوازی یا یک پیاده‌روی حداقل نیم‌ساعته و همچنین یوگا می‌تواند به افزایش تمرکز و در نتیجه کاهش استرس کمک کند.
• دور شدن از عوامل حواس‌پرتی: عواملی که باعث برهم‌زدن تمرکز شما می‌شود را رها کنید، تلویزیون را خاموش کنید، برای مدتی از تلفن همراه خود فاصله گرفته و خود را به مهم‌ترین کارهای خود در روز مشغول کنید.
• موسیقی گوش کنید: گوش‌دادن به موسیقی کلاسیک یا صدای طبیعت مثل جریان آب و صدای جنگل، به افزایش تمرکز کمک به‌سزایی می‌کند.
• استفاده از تکنیک پومودورو (Pomodoro): در تکنیک پومودورو ۲۵ دقیقه کار مفید انجام داده و سپس ۵ دقیقه استراحت می‌کنید. این کار را ۴ بار انجام دهید تا یک‌چرخه ۲ ساعته سپری شود. پس از آن بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه استراحت کرده و دوباره این روند را از ابتدا تکرار کنید. در زمینه تکنیک پومودورو برای راحتی کار می‌توانید از سایت pomofocus.io استفاده کنید. در این سایت زمان به صورت پیش فرض روی ۲۵ دقیقه قرار گرفته که در صورت نیاز می‌توانید آن را ویرایش کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره افزایش تمرکز در مطالعه کنکور، روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.

تکنیک علامت­‌گذاری را در مطالعه جدی بگیرید

علامت‌گذاری بخش‌های مهم به ذهن شما نظم مشخصی می‌دهد. با این کار شما می‌دانید که در مرور و دوباره‌خوانی بعدی خود، روی کدام بخش‌ها بیشتر وقت بگذارید و از کدام مطالب سریع‌تر عبور کنید.

تمرین و تست؛ مکمل مطالعه

یکی از بهترین راه‌هایی که به کاهش مشکل وسواس در مطالعه شما کمک می‌کند، این است که بعد از خواندن مطالب تعدادی نمونه سؤال و تست حل کنید. حل‌کردن آن نمونه سؤال‌ها باعث تثبیت بهتر آن موضوع در مغز می‌شود. همچنین پیشنهاد می‌شود با حل تمرین نقاط ضعف خود را شناخته و آن‌ها را یادداشت کنید، تا بتوانید در مرور و دوباره‌خوانی بعدی خود نسبت به برطرف‌کردن آن‌ها اقدام کنید.

خلاصه مطلب

ازآنجایی‌که بسیاری از دانش‌آموزان قبل از امتحانات و کنکور ممکن است دچار مشکل وسواس در مطالعه شوند، باید دقیق بدانند که این نوع وسواس چیست و چطور می‌توان آن را برطرف کرد. افرادی که دچار این مشکل هستند، یک مطلب را چندین بار می‌خوانند اما باز هم تصور می‌کنند که چیزی از آن موضوع را نیاموخته‌اند. وسواس در مطالعه را می‌توان با استفاده از راهکارهایی که در این مقاله از ایران تحصیل خواندید برطرف کرد. البته فراموش نکنید که کنترل وسواس در مطالعه به‌ مرور زمان اتفاق می‌افتد؛ پس در طول مسیر باید صبور باشید تا به نتیجه دلخواه خود برسید.